GAZON BASICS | leestijd: 8 min
Paddenstoelen in het gazon – waar komen ze vandaan en (hoe) moet je ze verwijderen?
Auteur: Louis Hooft
In het najaar schieten ze als paddenstoelen uit de grond: paddenstoelen. Maar waar komen ze vandaan? Waar zijn ze goed voor? Betekent het dat er iets mis is met je gazon of zijn ze juist nuttig? In dit artikel lees je meer over paddenstoelen. Wat zijn het eigenlijk? Waarom komen ze op? Zijn ze schadelijk of zelfs gevaarlijk? We geven antwoord op deze en andere veelgestelde vragen.
Wat zijn paddenstoelen?
Wat is een paddenstoel eigenlijk? Het is geen plant, het is geen onkruid, het is geen dier. Maar wat is het dan wel? Een paddenstoel is een schimmel, of beter gezegd: het vruchtlichaam van een schimmel. De schimmel zelf leeft onzichtbaar in de bodem, maar soms krijgt de schimmel een uitloper boven de grond. Deze uitloper staat bij ons bekend als de paddenstoel, ook wel zwam genoemd. Het is slechts een klein onderdeel van de schimmel. Iedere paddenstoel is dus een schimmel, maar niet elke schimmel is een paddenstoel.
Hoe en wanneer komen paddenstoelen in het gazon?
Het is goed om te begrijpen waarom paddenstoelen in het gazon groeien. Over het algemeen genomen zijn het de opruimers van grasresten en ander dood organisch materiaal. De schimmels helpen organische materialen af te breken. In dit proces geven ze voedingstoffen terug aan het gazon.
Ze komen vooral voor in een organische en voedzame ondergrond. Werk je met organische meststoffen, dan is de kans op schimmels groter.
Bemest je het gazon en voorzie je het van voldoende voedingsstoffen, dan gaan de schimmels aan de slag. Dit is niet op gezette tijden maar gaat het hele jaar door. De uitlopers komen vaak omhoog bij een aangename bodemtemperatuur en als de bodem vochtig is.
In het gazon vind je vaak meer dan genoeg organisch materiaal. Blad, takjes, maaisel en ook dierlijke uitwerpselen vormden de ideale omstandigheden voor de paddenstoel!
Zijn paddenstoelen schadelijk voor het gazon?
Paddenstoelen zijn niet schadelijk voor je gazon. Ze helpen het bodemleven juist! Het uitgebreide wortelsysteem van een paddenstoel – de zwamvlok – helpt de grond om water vast te houden. Daarnaast bevorderen ze de groei van planten. Paddenstoelen verhogen de biodiversiteit, want de planten leren door hun aanwezigheid te overleven in moeilijke omstandigheden. Lekker laten staan dus, die zwammen!
In het geval van een heksenkring – een aantal paddenstoelen die in de vorm van een cirkel staan – schiet het gras vaak hoger op. De paddenstoel geeft bij vertering van dood materiaal namelijk veel stikstof af. Het gras binnen de heksenkring kan hierdoor soms iets minder hard groeien. De paddenstoel neemt namelijk water en voedsel van het gras weg. Dit kan zorgen voor oneffenheden in het gazon. Wil je dit liever niet? Dan dien je de schimmels te verwijderen. Let er wel op dat alleen plukken niet voldoende is. De zwamvlok blijft immers actief onder de grond.
Paddenstoelen bestrijden: hoe verwijder je paddenstoelen uit het gazon?
Zoals gezegd zijn de paddenstoelen niet schadelijk voor het gazon. Ze doen je gazon zelfs goed! Wanneer de weersomstandigheden veranderen, verdwijnen de meeste paddenstoelen vanzelf weer. Je hoeft dus eigenlijk niets te doen. Wil je er toch eerder vanaf, bijvoorbeeld omdat ze het aanzicht van je gazon verpesten, dan zijn er manieren om ze te verwijderen:
Paddenstoelen plukken
Je kunt de paddenstoel met de hand uit het gazon trekken. Draag wel een handschoen voor het geval je een giftige paddenstoel te pakken hebt. Laat de paddenstoel niet op het gazon liggen, maar verwijder hem helemaal. Dit in verband met de sporen die zich snel kunnen verspreiden. Gooi de paddenstoel ook niet op de composthoop.
Paddenstoelen maaien
Een snelle manier om van paddenstoelen af te komen is om er met de grasmaaier overheen te gaan. Ruim het gemaaide gras en de paddenstoelen wel direct op (dit is niet het moment om te mulchen). Maak na afloop de maaier goed schoon zodat er geen sporen achterblijven.
Kun je paddenstoelen voorkomen?
Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om je gazon minder vatbaar te maken voor paddenstoelen.
- Besproei en bemest je gazon met regelmaat. Hiermee bedoelen we niet te vaak, maar op gezette tijden in het jaar. Bemest je gazon bijvoorbeeld elk jaar in het voorjaar en in het najaar.
- Laat geen afval achter op het gazon. Schimmels zijn dol op organisch afval en doen zich hier tegoed aan. Voorkom paddenstoelen door maaisel, bladeren en plantenresten direct op te ruimen.
- Paddenstoelen groeien graag in een natte bodem. Raakt jouw gazon het water niet snel genoeg kwijt? Belucht het dan. Dit doe je door gaten te maken in het gazon, zodat water, voedingsstoffen, licht en lucht hun weg naar de bodem weer kunnen vinden.
- Een andere manier om ervoor te zorgen dat de weg naar de bodem vrij is, is door één à twee keer per jaar te verticuteren. Door te verticuteren haal je overbodig organisch materiaal weg.
- Veel schaduw in je tuin door bomen? Dun de bomen uit om meer licht in je tuin toe te laten.
- Bemest in het najaar met minder stikstof en sproei slechts matig, zo maak je de groeiomstandigheden voor zwammen minder aantrekkelijk.
- Houd de pH-waarde op peil. Zwammen houden van een zure grond, daarom zie je ze ook zo vaak in het bos. Het gazon houdt van een grond rijk aan kalk. Strooi in de tijd dat paddenstoelen groeien wat extra kalk op het gazon om de zuurtegraad omlaag te brengen. Zo ga je de groei van paddenstoelen tegen.
" Zwammen houden van zure grond, gras van een grond rijk aan kalk. Strooi wat extra kalk om de zuurtegraad omlaag te brengen"
De meest voorkomende paddenstoelen in het gazon
Om er achter te komen welke paddenstoelen er in jouw gazon groeien, moet je de paddenstoel vanaf de onderkant bestuderen. Je kunt ze – of in ieder geval de families – herkennen aan de kleur van de sporen, en die bevinden zich onder de hoed.
Veel voorkomende gazonfamilies in het gazon zijn: de Franjehoed (donkere sporen), het Breeksteeltje (bruine sporen) en de Mycena (witte sporen). Is je gazon bemest, dan zie je de Inktzwam veel voorbijkomen (zwarte sporen die uit de hoed druipen zodra ze rijp zijn). De Weidechampignon (zwarte sporen) komt juist tevoorschijn in een minder goed bemest gazon. De Weidechampignon, Weidekringzwam (witte sporen) en Giftige weidetrechterzwam (witte sporen) groeien vaak in een goed zichtbare heksenkring.
Het blijft lastig om paddenstoelen te herkennen. Wil je hier meer over weten? Lees deze tips.
Zijn paddenstoelen in het gazon giftig?
Er zijn honderden soorten paddenstoelen die kunnen groeien in het gazon. Er is helaas geen geschreven regel die makkelijk uitlegt hoe je de giftige van de niet-giftige exemplaren onderscheidt. Speel op veilig en laat ze staan.
Zijn paddenstoelen in het gazon eetbaar?
Een paddenstoel even aanraken kan geen kwaad, maar eten is een ander verhaal. Ook hiervoor geldt: speel op veilig en haal je eetbare paddenstoelen bij de groenteboer.
Komen paddenstoelen alleen voor in de herfst?
Dit is een fabel. De schimmels zijn er altijd. De uitlopers komen alleen sneller en in grotere aantallen naar boven wanneer de grond nog warm is en wanneer het vochtig is. Dit is dan ook precies de reden dat je ze in oktober vaak ziet. Maar ook in andere jaargetijden kunnen ze zichtbaar zijn.
Fantastic Fungi
Wil je na het lezen van dit artikel meer weten over de wondere wereld van paddenstoelen? Op Netflix staat de documentaire Fantastic Fungi. Door de ogen van wetenschappers word je hierin meegenomen door de wereld onder onze voeten.
Wil je nu zelf aan de slag gaan of wil je meer informatie?
Bekijk de gerelateerde artikelen hieronder en bekijk ons aanbod in graszaad, meststoffen, verticuteer producten en toebehoren voor in de tuin. Lees hier meer adviezen voor je tuin- en gazononderhoud.
Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen, neem dan contact met ons op. We helpen je graag verder.
